Διπλό νόμισμα ή το Αγγλικό πρότυπο για την Ελλάδα
Ημερομηνία αρχικής ανάρτησης : 2015-07-04 10:33:00 Timestamp ID : 1436005980
Γίνεται συζήτηση στη Ελλάδα για διπλό νόμισμα. Δηλαδή, το Ελληνικό Δημόσιο να πληρώνει τους προμηθευτές του (και μισθούς και συντάξεις) με IOUs (I owe you), στα Ελληνικά "Σου χρωστάω". Και αυτά τα IOUs να κυκλοφορούν παράλληλα με τα ευρώ. Για παράδειγμα, παράλληλα με τα 100 ευρώ να κυκλοφορούν IOU 100 ευρώ με εκδότη το Ελληνικό Δημόσιο.
Στο βαθμό που τα IOUs έχουν ημερομηνία αποπληρωμής, δηλαδή είναι έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, δεν μπορούν να θεωρούνται ως νόμισμα, όπως δεν είναι και τα άλλα έντοκα γραμμάτια ή ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου. Διότι υποδεικνύουν επένδυση (αποταμίευση) εκ μέρους των κατόχων τους και όχι άμεση απαίτηση για κατανάλωση. Εάν οι κατοχοί των επιθυμούν άμεση κατανάλωση, θα πρέπει να τα πωλήσουν στην δευτερογενή αγορά.
Η εν λόγω χρήση αυτών των IOUs θα είναι μια μορφή αναγκαστικής στέρησης ρευστότητας από την οικονομία και διοχετευσή της στο εξωτερικό για την εξυπηρέτηση του Δημοσίου χρέους. Όπως και η απορρόφηση ρευστότητας από την οικονομία που γίνεται με την έκδοση καθαρών εντόκων γραμματίων του Δημοσίου για τον ίδιο σκοπό. Αυτή η δημοσιονομική πολιτική όμως είναι ισχυρότατο μέτρο λιτότητας και ύφεσης!
Εάν όμως αυτά τα "Σου χρωστάω" είναι "πιστοποιητικά" εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου ότι ο κατοχός των προσέφερε αγαθά ή υπηρεσίες στο Δημόσιο τομέα δεδομένης αξίας, και συνεπώς συνέβαλε με αυτήν την αξία στην συνολική παραγωγή, τότε ο κάθε κατοχός των έχει απαίτηση να αγοράσει τόσα αγαθά ή υπηρεσίες που επιθυμεί ισης αξίας. Όπως ο κάτοχος, για παράδειγμα, των 100 ευρώ. Το ποσό των 100 ευρώ πιστοποιεί ότι ο κατοχός του συνέβαλε στην συνολική παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών αξίας 100 ευρώ και έχει απαίτηση να αγοράσει ό,τι θέλει της ιδίας αξίας. Συνεπώς τα "πιστοποιητικά" αυτά του Ελληνικού Δημοσίου είναι πράγματι νόμισμα αλλά όχι διαφορετικό από το ευρώ! Αλλά τότε το Ελληνικό Δημόσιο απαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση να εκδίδει ευρώ.
Συνεπώς το διπλό νόμισμα είναι αστεία ουτοπία.
Το Αγγλικό Πρότυπο.
Δηλαδη, η Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά όχι στη Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα να επιστρέψει στη δραχμή!
Ας υποθέσουμε ότι πράγματι η Ελλάδα επιστρέφει στην δραχμή. Δηλαδή, όλες οι τιμές (και μισθοί) είναι σε δραχμές όπως και οι συναλλαγές. Και ανάλογα με την ποσότητα δραχμών σε κυκλοφορία, έχει προσδιορισθεί η ισοτιμία της δραχμής με το ευρώ και τα άλλα νομίσματα και επίσης το επίπεδο των τιμών και μισθών εντός Ελλάδος. Και αυτό είναι πράγματι εύκολο να γίνει.
Θα έχει όμως αυτή η νομισματική αλλαγή καμμία συνέπεια στο μέγεθος του Ελληνικού (εξωτερικού) χρέους που είναι σε ευρώ (και σε άλλα νομίσματα) ή στην δυνατότητα της Ελλάδος να το εξυπηρετήσει? Απολύτως καμμία. Το σοβαρότατο πρόβλημα της εξυπηρέτησης του Ελληνικού εξωτερικού χρέους θα παραμείνει ως έχει.
Θα έχει συνέπειες για το Ελληνικό εσωτερικό χρέος, δηλ. για τους Έλληνες, Ελληνικές ιδιωτικές εταιρίες, Δημοσίους οργανισμούς και επιχειρήσεις, ταμεία, κ.λπ. που κατέχουν έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου? Η κάθε Ελληνική Κυβέρνηση εχει ισχυρό κίνητρο να το μετατρέψει σε δραχμές και να το απομειώσει και εξυπηρετήσει ευκολότερα, εις βάρος των δανειστών (κατόχων), τυπώνοντας δραχμές και δημιουργώντας πληθωρισμό!
Γενικά, θα βελτιώσει την ευημερία των Ελλήνων η επιστροφή στη δραχμή? Θα ήταν πράγματι ευχής έργο κάθε κοινωνία να μπορούσε να ανεβάσει το βιοτικό της επίπεδο τυπώνοντας χάρτινο χρήμα που δεν κοστίζει τίποτα!
Για παράδειγμα, ένα από τα βασικά προβλήματα της Ελληνικής οικονομίας είναι οι γενικές θεσμικές αλλαγές που χρειάζονται να γίνουν για
1. ένα λιτό, αποτελεσματικό και υπεύθυνο Ελληνικό Δημόσιο τομέα, και
2. την δημιουργία ενός περιβάλλοντος που στηρίζει και προωθεί την επιχειρηματικότητα και το φρόνιμο παραγωγικό ήθος για την προσέλκυση επενδύσεων, μείωση της ανεργίας, και αύξηση της παραγωγής και εισοδημάτων.
Είναι η επιστροφή στην δραχμή η λύση αυτού του προβλήματος? Ασφαλώς οχι.
Όμως, επιστροφή στην δραχμή σημαίνει ευκαιρία νομισματικής πολιτικής! Σημαίνει ότι η κάθε Κυβέρνηση έχει την ευχέρεια να επηρεάζει την αγοραστική δυνατότητα των πολιτών, επιχειρήσεων και του Δημοσίου, μεταβάλλοντας την ποσότητα δραχμών σε κυκλοφορία. Επίσης, να αποφεύγει και να αναβάλει την λύση σοβαρών πραγματικών προβλημάτων.
Ο τρόπος αυτός (νομισματική πολιτική) είναι πιο αρεστός, έχει μικρότερο βραχυπρόθεσμο πολιτικό κόστος, σε σχέση με τα μέτρα που νομοθετούνται στη Βουλή προς την ιδία κατεύθυνση (δημοσιονομικά μέτρα)! Οπότε οδηγεί σε αμετροέπεια: Ακράτητος πληθωρισμός, συνεχείς νομισματικές υποτιμήσεις, διάβρωση της χρήσης του νομίσματος στις συναλλαγές, και εξασθένιση της οικονομίας.
Για παράδειγμα, η Κυβέρνηση μπορεί να μειώσει την αγοραστική δύναμη των μισθών, συντάξεων και εισοδημάτων και να αυξήσει (προσωρινά) την ανταγωνιστικότητα των Ελληνικών προϊόντων, με τον απατηλό τρόπο της εκτύπωσης και διανομής στην κυκλοφορία πληθωριστικών δραχμών από την Τράπεζα της Ελλάδος. Πάρα πολύ ευκολότερα σε σχέση με την εσωτερική υποτίμηση (άμεση μείωση τιμών, συντάξεων και εισοδημάτων μέσα από την Βουλή)!
Συμπερασματικά, μέσα στο περιβάλλον της νομισματικής πειθαρχείας που επιβάλλει στην Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση (το ευρώ), η Ελληνική πολιτεία πρέπει, και θα αναγκασθεί απο την πραγματικότητα, να πάρει τις σκληρές και επίπονες αλλά επωφελείς αποφάσεις. Είναι θέμα χρόνου και ευθύνης.
Παναγιώτης Ευαγγέλου, Ph. D.
Χρηματοπιστωτική Θεωρία
Northwestern University, USA.