Οικονομική ορολογία της κρίσης

Ημερομηνία αρχικής ανάρτησης : 2015-08-10 07:23:00 Timestamp ID : 1439191380

Ύφεση

Ύφεση είναι ένας όρος που υποδηλώνει μία δραστηριότητα που μειώνεται.
Αυτό σημαίνει ότι κατά μέσο λιγοστεύουν οι επιχειρήσεις, μειώνονται οι τζίροι, τα έσοδα, οι θέσεις εργασίας κλπ. Όταν μία τέτοια κατάσταση υπάρχει για πολύ καιρό, τότε η χώρα σιγά σιγά πιάνει πάτο. 

Ανάπτυξη

Αύξηση μίας δραστηριότητας που εξαιτίας αυτής της αύξησης, μεγαλώνει το φάσμα της δραστηριότητας. Αυτό πρακτικά σημαίνει αύξηση των επιχειρήσεων, των εσόδων, των εξαγωγών, των θέσεων εργασίας, των μισθών, κλπ. Γενικά όταν μία χώρα βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση, ονομάζεται αναπτυσσόμενη χώρα. 

Αναπτυσσόμενη χώρα

Χώρα η οποία βρίσκεται υπό καθεστώς ανάπτυξης με την οικονομική της δραστηριότητα να αυξάνεται σε όλο το φάσμα. Πολλές τριτοκοσμικές χώρες είναι αναπτυσσόμενες, απλά επειδή είχαν "πιάσει πάτο" και ξεκίνησαν να χτίζουν επάνω στα συντρίμμια. Πολλές φορές χώρες με ύφεση, μπορεί να έχουν καλύτερους δείκτες και καλύτερη ποιότητα ζωής για τους πολίτες. Αν όμως η ύφεση δεν αντιστραφεί, τότε όλο και μειώνονται αυτοί οι δείκτες με αποτέλεσμα να πιάσει πάτο η χώρα αυτή. Οπότε πρέπει η ύφεση κάπου να σταματήσει και να ξεκινήσει η ανάπτυξη.

Πλεόνασμα

Διαφορά των εσόδων με τα έξοδα μιας μονάδας και προκύπτει περίσσευμα. όταν τα συνολικά έσοδα παντός τύπου ακόμα και από δανεισμό είναι περισσότερα από τα έξοδα, τότε προκύπτει ένα περίσσευμα το οποίο και αποτελεί πλεόνασμα. 

Δημοσιονομικό πλεόνασμα

Το πλεόνασμα χρημάτων του δημοσίου. Αν το έσοδα υπερβαίνουν τα έξοδα, τότε το κράτος παρουσιάζει κέρδη, τα οποία αποτελούν το δημοσιονομικό πλεόνασμα.

Πρωτογενές πλεόνασμα

Αν ο κράτος έχει περισσότερα έσοδα παρά έξοδα και τα έσοδα αυτά δεν προκύπτουν από δανεισμό, τότε έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Το κράτος έχει έσοδα και έξοδα. Κάποια από αυτά τα έσοδα είναι από υπηρεσίες και προϊόντα που εξάγει και τα υπόλοιπα είναι από τους δανειστές του. Τα έξοδα που έχει είναι η πληρωμή των μισθών, τόκων δανείων, κλπ. Αν λοιπόν τα έσοδα που έχει μόνο από αυτά που εξάγει και όχι αθροιστικά με αυτά που δανείστηκε, είναι περισσότερα από τα συνολικά του έξοδα, τότε έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα.  

Δευτερογενές πλεόνασμα

Ποσό που προκύπτει αν τα έσοδα είναι περισσότερα από τα έξοδα υπό προϋπόθεση στα έσοδα να συναθροίζονται και χρήματα τυχόν δανείων. Η λέξη δευτερογενές υποδηλώνει τα δάνεια. Αν δηλαδή αυτά εμπλέκονται στο να έχουμε πλεόνασμα , που χωρίς αυτά δεν θα είχαμε, τότε το ονομάζεται δευτερογενές.

Πρωτογενές έλλειμμα

Κατάσταση κατά την οποία τα έσοδα, αν εξαιρέσουμε τα δάνεια, είναι λιγότερα από τα έξοδα. Πρωτογενές έλλειμμα έχουμε ενώ το κράτος παράγει και εξάγει προϊόντα και υπηρεσίες και έχει έσοδα από αυτά παράλληλα  έχει και έξοδα όπως πχ μισθοί, συντάξεις, κλπ. Παράλληλα το κράτος έχει έσοδα και από τα δάνεια που λαμβάνει. Αν λοιπόν τα έσοδά από τις εξαγωγές δεν επαρκούν για να καλύψει τα έξοδά του αλλά συναθροίζοντας τα λεφτά του δανεισμού τότε επαρκούν, έχουμε πρωτογενές έλλειμμα.

Δημοσιονομικό έλλειμμα

Το έλλειμμα χρημάτων του δημοσίου. Αν τα έξοδα είναι περισσότερα από τα έσοδα, τότε υπάρχει ζημία η οποία ονομάζεται δημοσιονομικό έλλειμμα.

Μνημόνιο

Συμβόλαιο που εμπεριέχει μία σειρά όρων-μέτρων, τα οποία ο Α προτείνει στον Β κατόπιν κοινής συμφωνίας, ώστε ο Β να μπορέσει να εξυγιανθεί. Αν ο Β δεν το τηρήσει, τότε είναι πολύ πιθανόν ο Α να σταματήσει την παροχή βοήθειας. Αυτός που επιβάλλει το μνημόνιο, στην ουσία επεμβαίνει στη διακυβέρνηση μίας χώρας και ορίζει σε μεγάλο βάθος τι θα λειτουργήσει και πως.

Δημόσιο χρέος

Ένα κράτος για να συντηρηθεί, χρειάζεται χρήματα. Αν ξοδεύει περισσότερα από όσα βγάζει, τότε δημιουργείται χρέος, μιας και δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του με μόνο τα έσοδά του. Οπότε για να καλύψει τις ανάγκες του είτε θα αντλήσει τα χρηματικά ποσά από τους φορολογούμενους είτε με εξωτερικό δανεισμό. Αυτό όμως δεν θα μειώσει το δημόσιο χρέος, αλλά αντιθέτως θα το αυξήσει.  Με τον παραπάνω τρόπο το κράτος απλά θα καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες για το τρέχον έτος βάσει του προϋπολογισμού. Για να μειωθεί, θα πρέπει να αυξηθούν τα έσοδά του, θα πρέπει ο κρατικός προϋπολογισμός να παρουσιάζει πλεόνασμα, και έτσι σταδιακά θα μπορέσει με τα χρόνια να εξαλειφθεί. 

Μη βιώσιμο δημόσιο χρέος

 Όταν δεν υπάρχει προοπτική μείωσης του δημοσίου χρέους και μπαίνει το κράτος σε έναν φαύλο κύκλο συνεχόμενης αύξησης του δημοσίου του χρέους, τότε γίνεται μη βιώσιμο. Δηλαδή το μη βιώσιμο δημόσιο χρέος, είναι το χρέος εκείνο που δεν παρουσιάζει καμία προοπτική μείωσης, παρά μόνο να αύξησης θεωρητικά "επ' άπειρον".

Ελάφρυνση χρέους

Διάφορες ευνοϊκές ρυθμίσεις, όπως επιμήκυνση χρέους, που γίνονται για ένα κράτος ώστε να μπορεί να αποπληρώνει πιο εύκολα τους δανειστές του. Αντίστοιχα πρόκειται για κάποιες ενέργειες που γίνονται από τους δανειστές ώστε να το βοηθήσουν να είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στις χρηματικές του υποχρεώσεις. 

Ρύθμιση χρέους

Ο δανειστής βοηθάει τον δανειζόμενο να καταφέρει να αποπληρώσει το δάνειό του. Μια ρύθμιση χρέους περιλαμβάνει παρατάσεις δόσεων, επιμήκυνση, πληρωμή μικρότερων δόσεων κλπ. 

Επιμήκυνση χρέους

Χρονική παράταση αποπληρωμής ενός δανείου και η βελτίωση όρων αυτού. Όταν μία χώρα δανειστεί και έχει προβλήματα πληρωμής των δόσεων, τότε ζητάει επιμήκυνση χρέους ώστε να μεγαλώσει το χρονικό διάστημα αποπληρωμής για να της δοθεί περισσότερος χρόνος να βρει λεφτά και να μειωθεί η δόση και γενικά να της επιβληθούν ευνοϊκότεροι όροι αποπληρωμής του. 

Κούρεμα καταθέσεων

Διαδικασία κατά την οποία οι τράπεζες παίρνουν ένα ποσό από τις καταθέσεις των πελατών τους. Το κούρεμα καταθέσεων προσδιορίζεται με ποσοστό. Έτσι αν για παράδειγμα είναι 50% σημαίνει ότι αν κάποιος έχει 100.000 ευρώ στην τράπεζα, με θα του πάρουν το ποσό των 50.000 ευρώ. Αυτό συμβαίνει όταν οι τράπεζες χρειάζονται άμεσα χρήματα αφού η χώρα δεν μπορεί να τις στηρίξει κεφαλαιακά και είναι προτιμότερο, παρά να κλείσουν.

Ανακεφαλαιοποίηση

Διαδικασία κατά την οποία μία τράπεζα, λαμβάνει χρήματα απ’ έξω, για να αυξήσει το κεφάλαιό της. Μία τράπεζα για να μπορεί να δανείζει και να λειτουργεί, χρειάζεται χρήματα. Αυτά τα χρήματα συνήθως τα έχει από τις καταθέσεις των πολιτών τα οποία είναι σαν να δανείζεται και να εκμεταλλεύεται τα οποία επιστρέφονται τοκισμένα στους καταθέτες. Όταν όμως αυτά δεν αρκούν, τότε χρειάζεται να γίνει ανακεφαλαιοποίηση ώστε να συμπληρωθούν τα χρήματα που της λείπουν για να μπορεί να λειτουργεί κανονικά χωρίς να κινδυνεύει να "στερέψει" από μετρητά. Κατά τη διαδικασία αυτή μπαίνουν καινούριοι μέτοχοι αγοράζοντας επιπλέον μετοχές που εκδίδει η τράπεζα και κάποιοι που είναι ήδη μέτοχοι αγοράζουν και αυτοί επιπλέον. Έτσι η τράπεζα αποκτάει κι άλλα χρήματα από τα άτομα που αγόρασαν τις επιπλέον μετοχές που έκδωσε. 

Haircut

Υπάρχει το κούρεμα καταθέσεων που σημαίνει ότι θα αποσπάσουν κάποια χρήματα από τα λεφτά των καταθετών της τραπέζης. Ένας άλλος τύπος κουρέματος είναι το κούρεμα χρέους που σημαίνει ότι το χρέος μίας χώρας θα μειωθεί επειδή θα παραγραφεί ένα ποσό. Αυτό συνήθως γίνεται με κούρεμα ομολόγων δηλαδή ανταλλαγή ομολόγων με ομόλογα χαμηλότερης αξίας.

Κούρεμα χρέους

Μία χώρα για να καλύψει τις ανάγκες της, δανείζεται χρήματα πουλώντας ομόλογά της. Όταν όμως κινδυνεύει με χρεοκοπία, θα πρέπει να μειώσει το χρέος της ώστε να συνεχίζει να μπορεί να αποπληρώνει τους δανειστές της, μέσω ανταλλαγής των παλιών ομολόγων που κατέχουν οι δανειστές, με καινούρια χαμηλότερης αξίας.

PSI

Οικονομικός όρος από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Private Sector Involvement (Εμπλοκή Ιδιωτικού Τομέα). Πρόκειται για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο δανεισμό μίας χώρας μέσω της αγοράς ομολόγων της. Χωρίς το PSI, μόνο κράτη θα δανείζανε μία χώρα.

Ομόλογα

Τίτλοι δημοσίου ή/και άλλων οργανισμών  ώστε να έχουν εισροή χρημάτων. Είναι δανεισμός χρημάτων με κάποιο ποσοστό κέρδους για τους δανειστές.  Έτσι το κράτος βάζει στα ταμεία του τα χρήματα που πήρε από την πώληση αυτών, τα χρησιμοποιεί και μετά από χρόνια τα επιστρέφει με προσαύξηση στους αγοραστές αυτών. Η αγορά ομολόγων ενέχει ρίσκο απώλειας αρχικού κεφαλαίου επένδυσης.

Ευρωομόλογα

Τα ομόλογα τα οποία κατέχουν από κοινού όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι ξεχωριστά σαν κράτη. Το ευρωομόλογο εκδίδεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση με αποτέλεσμα όταν κάποιος το αγοράζει, το χρήμα να πηγαίνει σε όλα τα κράτη μέλη και έπειτα να αποπληρώνεται πάλι από όλα τα κράτη μέλη.

CDS

Είναι τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Credit Default Swap. Πρόκειται για ασφάλιστρα κινδύνου τα οποία αποτελούν ασφάλεια για τα χρήματα που δανείζει μία χώρα σε μία άλλη. Αν κάποιος δανείσει μία χώρα, ασφαλίζει το ποσό που της δάνεισε με cds. Το κάνει αυτό για να μη ρισκάρει να χάσει τα λεφτά που δάνεισε. Αν η χώρα χρεοκοπήσει, τότε δεν χάνει τα λεφτά του, αλλά αποζημιώνεται  όπως θα αποζημιωνόταν από μία απλή ασφάλεια.

Spreads

Είναι η διαφορά επιτοκίου του δανειζόμενου με τον δανειστή, μεταφρασμένη όχι σε ποσοστό αλλά σε 100στάδες για κάθε 1% διαφορά. Μία χώρα δανείζεται με επιτόκιο 2% και δανείζει σε άλλη χώρα αυτά τα λεφτά. Αν το επιτόκιο δανεισμού μιας χώρας είναι 5% (3% μεταφρασμένο σε 300 μονάδες μιας και το κάθε 1% μεταφράζεται σε 100 μονάδες του spread. + 2% της Γερμανίας), τότε αυτό σημαίνει ότι τα spreads της είναι 300 μονάδες. Δηλαδή είναι το επιτόκιο δανεισμού της (3% = 300 μονάδες), χωρίς το επιτόκιο δανεισμού της χώρας από την οποία δανείστηκε (2%). Όταν λέμε ότι εκτινάχθηκαν τα spreads της Ελλάδας πχ στις 1600 μονάδες, εννοούμε το εξής: έστω δανειζόμαστε από τη Γερμανία, η Γερμανία δανείζεται με 2% επιτόκιο και μας δίνει αυτά τα λεφτά με κάποιο επιτόκιο (ανάλογα με το ρίσκο) άρα για να έχουνε φτάσει τα spreads μας στις 1600 μονάδες, σημαίνει ότι μας δανείζει με επιτόκιο 16% +2% = 18% 

Πτώχευση 

Κατάσταση στην οποία μπορεί να επέλθει ένα άτομο, μία επιχείρηση ή ακόμα και το κράτος, που δεν μπορεί να πληρώσει τις οικονομικές του υποχρεώσεις. Υπάρχει η πτώχευση κράτους κατά την οποία το κράτος δεν μπορεί να πληρώσει τους δανειστές του ούτε όμως μπορεί να εκπληρώσει τις εσωτερικές της οικονομικές υποχρεώσεις όπως είναι μισθοί, συντάξεις, κλπ. Αντίστοιχα υπάρχει η πτώχευση επιχείρησης κατά την οποία τα χρέη μιας επιχείρησης ή μέρος αυτών παραγράφονται, και η πτώχευση ατόμου. Μπορεί να υπάρχει η άτακτη πτώχευση – χρεοκοπία κατά την οποία σταματάνε τα πάντα, ή η ελεγχόμενη κατά την οποία αναζητούνται διευκολύνσεις για να καταφέρει πχ το κράτος να ορθοποδήσει.

Πτώχευση κράτους

Κατάσταση στην οποία μπορεί να επέλθει ένα κράτος, που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις οικονομικές του υποχρεώσεις. Κατά την πτώχευση κράτους, το κράτος σταματάει να πληρώνει τους δανειστές και τα χρέη παραγράφονται. Κάνει στάση πληρωμών και σταματάει να ανταποκρίνεται στις εσωτερικές και εξωτερικές οικονομικές του υποχρεώσεις. Η μόνη πηγή εσόδων πλέον κατά την πτώχευση, είναι τα εσωτερικά εισοδήματα.  Η ζημιά για τους απλούς πολίτες είναι ανυπολόγιστη και για να ξαναπατήσει το κράτος στα πόδια του μετά από πτώχευση, απαιτεί επώδυνες θυσίες για τους πολίτες του και παίρνει πολύ χρόνο. 

Επιλεκτική χρεοκοπία

Κατάσταση η οποία συμβαίνει όταν δεν μπορεί να αποπληρωθεί μέρος των υποχρεώσεων. Το κύριο χαρακτηριστικό της επιλεκτικής χρεοκοπίας είναι ότι αν και δεν πληρώνεται ένα μέρος των υποχρεώσεων, ένα άλλο μέρος αυτών πληρώνεται κανονικά. 

Ελεγχόμενη χρεοκοπία

Χρεοκοπία, που γίνεται με τρόπο ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ζημιές. Κατά την ελεγχόμενη χρεοκοπία, καταλύουν κάποιες συμφωνίες σε σχέση με την αποπληρωμή των ομολόγων, για παράδειγμα επεκτείνεται ο χρόνος αποπληρωμής τους, μειώνονται οι τόκοι, κλπ. Ουσιαστικά πρόκειται για αναζήτηση μίας πιο ευνοϊκής αντιμετώπισης από τους δανειστές.

Πιστωτικό γεγονός

Περίπου ότι και η χρεοκοπία. Πρόκειται για μία κατάσταση που μπορεί να συμβεί αν δεν μπορέσει να πληρωθεί μία σημαντική συναλλαγή. Με το πιστωτικό γεγονός ενεργοποιούνται και τα ασφάλιστρα κινδύνου CDS με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μία διαδικασία αποζημίωσης των δανειστών. 

Grexit

Με τη σύνθετη λέξη grexit, αναφερόμαστε στην έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη . Οπότε στην ουσία με αυτή τη φράση αναφερόμαστε και σε πιθανή πτώχευση  ή αντιθέτως και σε πιθανή ανάκαμψη. 

Gredge

Συνώνυμος όρος με το grexit. Στην πραγματικότητα το gredge είναι ένα βήμα πριν το grexit. Το gredge είναι μια σύνθετη λέξη που προκύπτει ως σύντμηση των αγγλικών λέξεων Greece και edge (άκρο, κόψη, χείλος) και σημαίνει αυτό ότι η χώρα μας έχει φτάσει στο ‘’χείλος του γκρεμού’’. 

Grimbo

Ο όρος grimbo είναι σχετικός, αλλά όχι ταυτόσημος με το grexit. Προέρχεται από τις λέξεις Greece και limbo που σημαίνει εκκρεμότητα. Ο όρος limbo χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια αβέβαιη κατάσταση που δεν μπορεί κανείς να ελέγξει και στην οποία δεν υπάρχει πρόοδος. Η αβεβαιότητα του Grimbo μπορεί να οδηγήσει σε graccident ή grexit και αυτό με τη σειρά του σε χρεοκοπία.

Gracciden

Βγαίνει από τις λέξεις αγγλικές Greece και accident (ατύχημα). Η λέξη graccident χρησιμοποιείται ως αναφορά στην έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ, γνωστή και ως grexit. Με τον όρο ατύχημα εννοούμε το πιστωτικό γεγονός που μπορεί να προέλθει είτε από τη στασιμότητα είτε την απραξία λύσης στο ελληνικό πρόβλημα. 

Grexhaustion

Όρος συναφής με το grexit και το grimbo. Το grexhaustion βγαίνει από τις λέξεις Greece και exhaustion που σημαίνει εξάντληση. Όσο δεν προκύπτει μια λύση στο ελληνικό ζήτημα και γα όσο διάστημα υπάρχει ο κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, η ελληνική οικονομία και η κοινωνία εξαντλούνται. 

Bank run

Μαζική ανάληψη χρημάτων από τις τράπεζες. Το τραγικό είναι ότι ακόμη κι αν δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος κατάρρευσης, η μαζική φυγή κεφαλαίων αυξάνει τον κίνδυνο η τράπεζα να κριθεί αναξιόχρεη και όσο ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται, όλο και περισσότεροι καταθέτες αποσύρουν τα χρήματα τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει την τράπεζα σε χρεοκοπία. Όταν το bank run δεν αφορά μόνο μια τράπεζα, αλλά όλες τις τράπεζες μιας χώρας, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συστημική κρίση του τραπεζικού συστήματος καθώς το τραπεζικό κεφάλαιο ολόκληρης της χώρας μηδενίζεται. 

Capital controls

Έλεγχος κεφαλαίων κατά τον οποίο περιορίζουν την κίνηση αυτών και περιορίζουν τις αναλήψεις από τις τράπεζες και τα ATM. Αν ο κόσμος τραβήξει τις καταθέσεις του από τις τράπεζες, όσο υγιής και να είναι η οικονομία, το τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει. Για να μη γίνει αυτό, το κράτος θέτει τα λεγόμενα capital controls. Είναι ένα προληπτικό μέτρο για να μην καταρρεύσουν οι τράπεζες και χάσουν όλοι τα λεφτά τους.

Τραπεζική αργία

Αργία που έχουν οι τράπεζες, δηλαδή παύουν να εξυπηρετήσουν τον κόσμο ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αυτό γίνεται για να προστατευτούν οι ίδιες από τραπεζική κατάρρευση και στο να μπορέσουν να οργανωθούν. Κατά το χρονικό διάστημα που ορίζεται για τραπεζική αργία, αν και είναι κλειστές για τον κόσμο, δεν σημαίνει ότι παύουν να λειτουργούν εξ' ολοκλήρου, αλλά μπορεί να λειτουργούν κάνοντας διάφορες ενέργειες για να είναι έτοιμες όταν ανοίξουν. Κατά τη διάρκειά της ο πελάτες δεν μπορούν να διενεργήσουν συναλλαγές από τον γκισέ και γενικά δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί καμία τραπεζική πράξη πλην εξαιρέσεων. 

ELA

ELA είναι τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Emergency Liquidity Assistance που σημαίνει μηχανισμός έκτακτης ρευστότητας. Πρόκειται για τον μηχανισμό στον οποίο μπορούν να καταφύγουν οι τράπεζες μιας χώρας σε περίπτωση έλλειψης ρευστότητας πάντα με την ευθύνη και την καθοδήγηση της κεντρικής τους τράπεζας. Ο ELA είναι έκτακτος μηχανισμός ανάγκης που σημαίνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιείται επ' αόριστον, ενώ είναι και πολύ πιο ακριβός τρόπος χρηματοδότησης σε σχέση με την χρηματοδότηση που παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Συστημική τράπεζα

Τράπεζα η οποία αν καταρρεύσει, τότε θα υπάρξουν συνέπειες και σε άλλες τράπεζες ή/και στο κράτος. Είναι αυτή που αποτελεί "γρανάζι" του συστήματος. Ο όρος συστημικός αναφέρετε στο μεταδοτικός.

ΔΝΤ

Το λεγόμενο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το οποίο είναι ένας διεθνής οργανισμός. Το ΔΝΤ αποτελείται από 29 χώρες και έχει σαν σκοπό την επίβλεψη του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, την παροχή οικονομικής βοήθειας και την παροχή τεχνικής βοήθειας σε χώρες που χρειάζονται χρήματα. Το ΔΝΤ είναι ένα ταμείο στο οποίο συνεισφέρουν οικονομικά και οι 29 χώρες ώστε να στηρίξουν χώρες με προβλήματα στην οικονομία τους να εξυγιανθούν. 

Τρόικα

Επιτροπή που αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Πρόκειται για μία τριμελή επιτροπή που μπορεί να επέμβει σε μία χώρα παρέχοντας οικονομική βοήθεια με την προϋπόθεση όμως να ρυθμίζει διάφορα οικονομικά, διοικητικά, ελεγκτικά και άλλα τέτοια θέματα.  Δηλαδή δίνει κάποιο δάνειο σε χώρες για να μην καταρρεύσουν και προσπαθεί όμως να τις κάνει να "λειτουργούν σωστά" ώστε μακροπρόθεσμα να εξυγιανθούν.

Θεσμοί

Πιο συγκεκριμένα, με τον όρο Θεσμοί αναφερόμαστε στα θεσμικά όργανα της Ευρώπης όπως είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ. Είναι νέο όνομα για την γνωστή μας τρόικα. Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει ουσιαστική διαφορά. Αυτή είναι ότι η τρόικα αποτελούνταν από υπαλλήλους των τριών θεσμών, ενώ με τον όρο θεσμοί αναφερόμαστε στα ανώτερα κλιμάκια των οργάνων. Η αλλαγή κρίθηκε αναγκαία γατί ήταν απαράδεκτο να συζητάνε Υπουργοί και Πρωθυπουργός με απλούς υπαλλήλους.

Brussels Group

Ομάδα των Βρυξελλών. Στην ουσία είναι μια ακόμη ονομασία για την πρώην τρόικα, όπως είναι και οι θεσμοί.  Ο όρος Brussels group είναι πιο κοντινός στον όρο τρόικα καθώς αποτελείται από τεχνικά κλιμάκια των τριών οργάνων και όχι από πολιτικούς προϊστάμενους όπως οι θεσμοί. Το Brussels Group ελέγχει την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων, αλλά με τους αντίστοιχους υπαλλήλους των Υπουργείων και των Υπηρεσιών της χώρας μας. 

Κομισιόν 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει ως στόχο να προασπίζει τα συμφέροντα των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κομισιόν ιδρύθηκε το 1951 και είναι το σημαντικότερο θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πολιτικό επίπεδο. Ο ρόλος της είναι συμβουλευτικός, καθώς προτείνει νομοθετήματα προς ψήφιση τόσο στο Ευρωκοινοβούλιο, όσο και Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κομισιόν έχει όμως και εκτελεστικό ρόλο, καθώς είναι υπεύθυνη για την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών νομοθετημάτων και οδηγιών. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμμετέχουν όλα τα κράτη – μέλη της Ένωσης με έναν εκπρόσωπο που λέγεται επίτροπος.

Ecofin

Από τους παλαιότερους θεσμούς του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συγκαλείται μια φορά τον μήνα και ασχολείται με θέματα οικονομικής και νομισματικής πολιτικής. Το πλήρες όνομα του είναι Economic and Financial Affairs Council που σημαίνει Συμβούλιο Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Υποθέσεων. 
Το Ecofin αποτελείται από τους υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξάρτητα από το αν είναι μέλη της ζώνης του Ευρώ ή όχι και οι αποφάσεις λαμβάνονται σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.  Όταν όμως συζητιούνται θέματα που αφορούν το Ευρώ, τότε στις αποφάσεις συμμετέχουν μόνο οι εκπρόσωποι των χωρών της Ευρωζώνης. Το συμβούλιο αυτό μπορεί να συνεργάζεται με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Υποθέσεων, καθώς και με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα

Θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτελεί την κεντρική τράπεζά της. Συνεργάζεται με όλες τις τράπεζες της ένωσης και εδρεύει στη Γερμανία. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φροντίζει ώστε να κρατάει σε ισορροπία το ευρώ και τον πληθωρισμό μέσα στην Ευρωζώνη. Δίνει άδεια στις τράπεζες της ευρωζώνης ώστε να παράγουν χρήματα, αξιολογεί οικονομικούς κινδύνους, διαχειρίζεται τα αποθεματικά της ευρωζώνης, κλπ. Είναι αυτή που έχει τον πρώτο λόγο όσον αφορά τη νομισματική και την οικονομική πολιτική της ευρωζώνης. 

Συνθήκη του Μάαστριχτ

Η σημαντικότερη ευρωπαϊκή συνθήκη. Πήρε το όνομα της από την πόλη Μάαστριχτ της Ολλανδίας καθώς υπογράφηκε εκεί τον Φεβρουάριο του 1992. 

Μαζί με τη συνθήκη της Ρώμης είναι οι θεμελιώδεις συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τη συνθήκη του Μάαστριχτ ορίστηκε το οικονομικό, το πολιτικό, το κοινωνικό ακόμη και το πολιτισμικό θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συνθήκη του Μάαστριχτ είναι γνωστή και ως συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ταυτόχρονα ορίστηκε ότι όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης είναι ισότιμα μεταξύ τους. Μεταξύ των θεμάτων που ορίζονταν στη συνθήκη ήταν και οι προϋποθέσεις που έπρεπε να πληρούν τα κράτη μέλη που ήθελαν να υιοθετήσουν το ευρώ. 

Σύμφωνο σταθερότητας

Κανονιστική διάταξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πλήρες όνομα του είναι σύμφωνο σταθερότητας και συντονισμός των οικονομικών πολιτικών και είναι υποχρεωμένα να το τηρούν όλα τα κράτη μέλη. Σύμφωνα με αυτό τα κράτη μέλη της νομισματικής ένωσης πρέπει μα αναπτύσσουν τη δημοσιονομική πειθαρχία που απαιτείται προκειμένου να μη δημιουργούν δημόσια ελλείμματα. Το σύμφωνο σταθερότητας προβλέπει ότι τα κράτη μέλη δεν συντονίζουν μόνα τους τις οικονομικές πολιτικές τους, αλλά υποχρεούνται να το κάνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι κατά κάποιο τρόπο αποφασίζουν να εκχωρήσουν ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας τους.

Εθνική κυριαρχία 

Όρος του Διεθνούς Δικαίου και δηλώνει την ανεξαρτησία μιας χώρας σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες. Με απλά λόγια ένα κυρίαρχο κράτος, δηλαδή ένα κράτος που διατηρεί την εθνική κυριαρχία του μπορεί να αποφασίζει μόνο του για τα εσωτερικά του θέματα.  Η συμμετοχή σε ενώσεις κρατών ή πολιτειών όπως οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση προϋποθέτουν την εκχώρηση ενός μέρους της εθνικής κυριαρχίας των μελών τους. 

Προτεκτοράτο

Πολιτικός όρος που έχει να κάνει με τα κυριαρχικά δικαιώματα μιας χώρας καθώς δεν αναφέρεται σε κυρίαρχα κράτη.  Το προτεκτοράτο είναι μια περιοχή που δεν διατηρεί ακέραια την εθνική κυριαρχία της, αλλά υπόκειται στην κυριαρχία ενός άλλου κράτους ή μιας Ένωσης κρατών. Είναι έννοια που βασίζεται σε Διεθνείς Συνθήκες οι οποίες απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και για τον λόγο αυτό οι όροι που διέπουν το καθεστώς κυριαρχίας υπόκεινται σε αυτό. Πολλές φορές με τον όρο προτεκτοράτο δεν εννοούμε την χώρα που βρίσκεται υπό καθεστώς προστασίας, αλλά τη συνολική σχέση της με την προστάτιδα χώρα. Πολλές φορές ο όρος προτεκτοράτο χρησιμοποιείται μεταφορικά στην πολιτική όταν μια χώρα δέχεται υποδείξεις από άλλες χώρες σε εθνικά της θέματα.

Ευρώ

Το επίσημο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σύμβολό του είναι αυτό: € και η ISO ονομασία του EUR. Η υποδιαίρεση του ευρώ είναι τα λεπτά και 100 τέτοια μας κάνουν 1 ευρώ. 

Υποτίμηση

Τον όρο το συναντάμε σε εθνικά νομίσματα που χάνουν ελαφρώς την αξία τους.  Κατά την υποτίμηση, το νόμισμα χάνει από την αξία του και στην ουσία με τα ίδια λεφτά μπορούμε πλέον να αγοράσουμε λιγότερα πράγματα σε σύγκριση με την εποχή πριν από αυτήν.  

Ανατίμηση

Τον όρο αυτόν τον συναντάμε σε προϊόντα τα οποία ακρίβυναν. 
Οπότε αν πούμε ότι ανατιμήθηκαν τα τσιγάρα , αυτό σημαίνει ότι πχ ενώ τα τσιγάρα είχαν πριν 1 ευρώ, τώρα πλέον θα έχουν πχ 1,20 ευρώ. Οπότε έμμεσα είναι σαν να υποτιμήθηκε το νόμισμα για την αγορά των σιγαρέτων, ενώ ανυπήρχε ανατίμηση σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός κράτους, θα ήταν στην ουσία σαν να υποτιμήθηκε το νόμισμα.

Ισοτιμία νομισμάτων

Η αντιστοίχηση που γίνεται μεταξύ δύο νομισμάτων ανάλογα με την αξία του καθενός σε σύγκριση με το άλλο. Η ισοτιμία νομισμάτων δείχνει ένα νούμερο που δηλώνει με πόσα Α νομίσματα αγοράζεις ένα Β, και αντίστροφα.

Συναλλαγματική ισοτιμία

Δείκτης που χρησιμοποιείται για χρήματα και δείχνει με πόσα του ενός νομίσματος, αγοράζεις ένα άλλο νόμισμα. 

EFSF

Τα αρχικά EFSF προέρχονται από τις αγγλικές λέξεις European Financial Stability Facility δηλαδή Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το EFSF δημιουργήθηκε για να παρέχει οικονομική βοήθεια σε διάφορα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα, κράτη μέλη που μπορεί να μην μπορούν να δανειστούν χρήματα στηρίζονται από το ταμείο αυτό. 

ESM

Ο ESM αντικατέστησε τον EFSF. Σαν όρος προκύπτει από τις αγγλικές λέξεις European Stability Mechanism και πρόκειται για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Είναι ένας εξελιγμένος μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπεύθυνος για τη χρηματοδότηση των κρατών μελών της με οικονομικές δυσκολίες. 

Σχέδιο Μάρσαλ

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα βοήθειας των ΗΠΑ προς αρκετές χώρες της Ευρώπης μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η παροχή της βοήθειας έγινε για να εξομαλυνθεί η κατάσταση στις χώρες που επηρεάστηκαν από τον πόλεμο και να τονωθούν οι οικονομίες τους. Πολλοί υποστηρίζουν όμως ήταν ένα σχέδιο της εξωτερική πολιτικής των ΗΠΑ για να περιορίσουν την άνοδο του κομουνισμού στην Ευρώπη. Ανάμεσα στις πρώτες χώρες που έλαβαν βοήθεια ήταν και η Ελλάδα την οποία οι Αμερικανοί ήθελαν να έχουν με το μέρος τους λόγω της γεωπολιτικής της θέσης. Σήμερα έχει επικρατήσει να χρησιμοποιούμε μεταφορικά τον όρο σχέδιο Μάρσαλ για μεγάλα πακέτα βοήθειας.

Πιστοληπτική Ικανότητα

Δυνατότητα που έχει ένα κράτος να δανειστεί χρήματα. Η πιστοληπτική ικανότητα καθορίζεται από την οικονομική κατάσταση μία χώρας. Όταν λέμε ότι υπάρχει μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα, εννοούμε ότι το κράτος δεν έχει καλά οικονομικά χαρακτηριστικά με κίνδυνο να μην μπορεί να αποπληρώσει τα λεφτά που θέλει να δανειστεί.

Πιστωτική Κάρτα

Κάρτα την οποία εκδίδουν οι τράπεζες, ώστε να μπορούν οι πελάτες τους να κάνουν αγορές με χρήματα που δεν έχουν ακόμα. Είναι ένα είδος δανεισμού που εξυπηρετεί τον καταναλωτή στο να μπορέσει να αγοράσει χωρίς να χρειαστεί να πληρώσει άμεσα ή με δόσεις. Το όριο ανά μήνα που βάζει η τράπεζα ονομάζεται πιστωτικό όριο και είναι προστασία ενάντια στην  υπερχρέωση.

Χρεωστική Κάρτα

Κάρτα αναλήψεως χρημάτων με την οποία μπορούμε να πάρουμε χρήματα από ATM αλλά και να τη χρησιμοποιήσουμε σαν πιστωτική κάρτα. Η χρεωστική κάρτα είναι συνδεμένη με ένα λογαριασμό. Αν δεν υπάρχει επαρκές χρηματικό υπόλοιπο στο λογαριασμό, τότε η αγορά δεν πραγματοποιείται.  

Μαύρο χρήμα

Χρήματα που δεν φορολογούνται, όπως επίσης και τα χρήματα τα οποία προήλθαν από παράνομες δραστηριότητες. Αν κάποιος πουλήσει μία σοκολάτα στην τιμή του 1 ευρώ συμπεριλαμβανομένου 23% ΦΠΑ και δεν κόψει απόδειξη, είναι σαν να έχει κλέψει από το κράτος τα 23 σεντς.  Αντίστοιχα αν κάποιος πουλήσει ναρκωτικά, μπορεί να λάβει ποσό μαύρου χρήματος και  να το κάνει νόμιμο, με εικονικά τιμολόγια ή επιχείρηση "βιτρίνα", ότι απέκτησε αυτό το ποσό από αυτήν. 

Ξέπλυμα μαύρου χρήματος

Μέθοδος για να μετατρέπουν το μαύρο χρήμα σε νόμιμο. Το ξέπλυμα μαύρου χρήματος γίνεται με την προσθήκη του μαύρου χρήματος σε νόμιμες συναλλαγές, ώστε αυτό το μαύρο χρήμα έπειτα να μπορεί να δικαιολογηθεί. Έτσι αποκρύπτουν την πραγματική προέλευση αυτών των χρημάτων, και εξακολουθούν πλέον να κατέχουν αυτά τα χρήματα νόμιμα, μπορώντας πλέον να τα δικαιολογήσουν για το που τα βρήκαν.  Τέλος, το ξέπλυμα μαύρου χρήματος μπορεί να πραγματοποιηθεί και με εικονικές συναλλαγές και ψεύτικα νούμερα, με αποτέλεσμα να φορολογηθούν ένα πολύ μικρό μέρος, δικαιολογώντας παράλληλα ένα πολύ μεγάλο ποσό, για το οποίο θα έπρεπε να φορολογηθούν πολύ περισσότερο.

Φορολογικός παράδεισος

Γεωγραφική τοποθεσία όπου ο φόρος είναι πολύ μικρός. Σε ένα μέρος που χαρακτηρίζεται ως φορολογικός παράδεισος, ο εκεί φόρος που υποχρεούται να πληρώνει μία εταιρία για τη δραστηριότητα με την οποία ασχολείται, είναι πολύ χαμηλός. Σε αυτούς, το κράτος φορολογεί χαμηλά τις offshore εταιρίες κι έτσι αυτές γλιτώνουν χρήματα τα οποία θα έπρεπε να καταβάλλουν σαν φόρο αν έδρευαν στο κράτος τους κι. Έτσι με αυτόν τον τρόπο έμμεσα φοροδιαφεύγουν. 

Offshore εταιρία

Υπεράκτια εταιρία την οποία ιδρύει κάποιος σε κάποια άλλη χώρα, όπου ο φόρος είναι χαμηλότερος κι έτσι φορολογείται βάσει αυτού. Αυτές οι χώρες είναι και οι λεγόμενοι φορολογικοί παράδεισοι. Πολλές εταιρίες ιδρύουν υπεράκτιες εταιρίες που τους εξυπηρετούν στη μείωση καταβολής φόρων στο κράτος. Επίσης η offshore πολλές φορές ιδρύεται για να καλύψουνε κάποιοι τα έσοδα από παράνομες δραστηριότητες και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος.