Η κριτική στον τόπο μας

Ημερομηνία αρχικής ανάρτησης : 2015-08-23 10:30:00 Timestamp ID : 1440325800

ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΑΣΚΟΥΜΕΝΗΣ κριτικῆς στὸν τόπο εἶναι ἄθλιο. Εἴτε πρόκειται γιὰ κριτικὴ περὶ τῶν πολιτικῶν ἐξελίξεων εἴτε γιὰ ἀξιολογία τῶν πνευματικῶν ζητημάτων, οἱ ἐκφερόμενες κρίσεις στεροῦνται κύρους καὶ ἀντικειμενικότητας.

Διαβάζοντας τὸν ἡμερήσιο τύπο (ἠλεκτρονικὸ καὶ ἔντυπο) ἢ ἀκούγοντας τὰ δελτία εἰδήσεων πιστοποιεῖς εὔκολα (ἐφόσον διαθέτεις κριτήριο) τοῦ λόγου τὸ ἀληθές: Σπάνια ἀκοῦς ἢ διαβάζεις κριτικὲς ἐπὶ σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ω ν πρόσωπων· σχεδὸν πάντα ἡ κριτικὴ ἀσκεῖται ἐπὶ ὁμάδων ἢ συνόλων φορέων, ποτὲ ὅμως ἐπὶ τοῦ εἰδικοῦ καὶ τοῦ συγκεκριμένου, ἔτσι, γιὰ νὰ μὴν θίξῃ αὐτοὺς ἢ αὐτὸν ποὺ θὰ ἔπρεπε ν’ ἀποτελῇ τὸν στόχο της. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν ὁ ἀσκὼν κριτικὴ φ α ί ν ε τ α ι ὅτι ἐπιτελεῖ σωστὰ τὸ κριτικό του ἔργο (ἐνῷ στὴν πραγματικότητα δὲν τὸ ἐπιτελεῖ) καὶ τὴν ἴδια στιγμὴ τάχει καλὰ μ’ ὅλους τοὺς ἐπικρινόμενους, μιᾶς καὶ δὲν ἀναφέρεται ποτὲ σ’ αὐτοὺς ὀνομαστικά. Ἑπομένως, συντελεῖ στὸ κουκούλωμα τῆς ἀλήθειας καὶ ταυτόχρονα ἐνεργεῖ πάντα ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς.

Τὶς λίγες ἐκεῖνες φορὲς ποὺ ὁ κριτικὸς ἐπικρίνει ὀνομαστικά, ἀποφεύγει νὰ προσκομίζῃ ὅλα τὰ ἐπιβαρυντικὰ στοιχεῖα καὶ νὰ μιλάῃ μ’ εὐθύτητα γιὰ τὸ ἐπικρινόμενο πρόσωπο. Ἔτσι, διατηρεῖ καλὲς σχέσεις μὲ τὸ ὅποιο κατεστημένο καὶ ἀκολουθεῖ τὴν ὅποια «γραμμή» τοῦ ἔχουν ὑποδείξει οἱ ἐργοδότες του ἢ τὸ σινάφι στὸ ὁποῖο ἀνήκει. Καὶ στὶς δύο παραπάνω περιπτώσεις δὲν πραγματώνεται ὁ ἀπώτερος σκοπὸς τῆς κριτικῆς ποὺ εἶναι ἡ φανέρωση τῆς πραγματικότητας καὶ τῆς ἀλήθειας ὡ ς ε ἶ ν α ι, δηλαδὴ χωρὶς μερεμέτια καὶ ψιμύθια, τὸ ξύπνημα τῶν συνειδήσεων καὶ ὁ σωστὸς προσανατολισμός τους.

Ἐκεῖνοι ποὺ ἀσκοῦν κριτικὴ μὲ θάρρος, ἀμεσότητα, σαφήνεια καὶ ὠμότητα ἀπαντῶνται σπάνια. Ν’ ἀναφέρω τὸν Ῥένο Ἡ. Ἀποστολίδη μ’ ἐκείνους τοὺς λίβελλους ποὺ ὅμοιούς τους δύσκολα συναντᾶ κανεὶς στὴν ἑλληνικὴ γραμματεία, καὶ πιὸ πρόσφατα τὸν πολιτευτὴ Βασίλη Λεβέντη, τὸν Ἠλία Πετρόπουλο, τὸν Παναγιώτη Χατζηστεφάνου καὶ τὸν Στάντη Ῥ. Ἀποστολίδη.

Δυστυχῶς αὐτοὶ ποὺ γράφουν ἢ κάνουν κριτικὴ μὲ οὐσιαστικὸ τρόπο πάνω στὰ κρίσιμα ζητήματα τῆς ζωῆς καὶ τοῦ πνεύματος ἦταν πάντα λίγοι. Οἱ περσότεροι λειτουργοῦν φ α ρ ι σ α ϊ κ ά . . . .

Κωνσταντίνος Κ. Χατούπης