Κεφαλαιακοί έλεγχοι και επιχειρήσεις

Ημερομηνία αρχικής ανάρτησης : 2015-08-26 10:44:00 Timestamp ID : 1440585840

κεφαλαιακοι ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Χρεωκοπία, Μνημόνιο, Τρόικα, Grexit, Θεσμοί. Στις νέες αυτές λέξεις που προστέθηκαν τα τελευταία χρόνια στο καθημερινό λεξιλόγιο των Ελλήνων, ήρθε να προστεθεί και ο όρος κεφαλαιακοί έλεγχοι (capital controls). Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι επιβλήθηκαν με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου στις 28/6/2015 και αποτέλεσαν την αναπόφευκτη συνέπεια μιας σειράς λανθασμένων χειρισμών της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, με κορυφαία πράξη την προκήρυξη του δημοψηφίσματος. Έκτοτε δε, περιορίζουν την καθημερινότητά μας και δυστυχώς, παρά τις φρούδες ελπίδες που κάποιοι θέλουν να τρέφουν, δεν προβλέπεται άρση αυτών στο εγγύς μέλλον.

Εικόνες με πλήθος συμπολιτών μας να περιμένουν έξω από τα ATM για να αναλάβουν τα ποσά που ορίζονται από τις εκάστοτε Υπουργικές Αποφάσεις κατέκλυσαν τα ΜΜΕ, συνοδευόμενες από τίτλους όπως «Έσπειραν πανικό- ο κόσμος τρέχει στα ΑΤΜ», «στα ΑΤΜ η Ελλάδα περιμένει καρτερικά», «εικόνες ντροπής- στην ουρά χιλιάδες συνταξιούχοι για 120 ευρώ». Εκτός όμως, από τις εικόνες αυτές, εκτός από τις, δυσβάσταχτες είναι η αλήθεια, συνέπειες στα νοικοκυριά και στους συνταξιούχους, υπάρχει και μια άλλη, εξίσου δυσάρεστη, αλλά λιγότερο προβεβλημένη, πραγματικότητα· η πραγματικότητα των επιχειρήσεων που με υπεράνθρωπες προσπάθειες κατάφεραν στους καιρούς της οικονομικής κρίσης να παραμείνουν ζωντανές και οι οποίες, με την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων, δέχθηκαν το θανάσιμο για την επιβίωσή τους πλήγμα.

Οι επιχειρήσεις, κυριολεκτικά, έζησαν ένα μάυρο Ιούλιο, βλέποντας τους τζίρους τους να σημειώνουν κατακόρυφη πτώση και τα αποθέματά τους να εξανεμίζονται. Το μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης που, αναπόφευκτα, δημιουργήθηκε στην ελληνική αγορά, αλλά και γενικότερα, στην ελληνική οικονομία, εξαιτίας της ανασφάλειας και της αμφιβολίας σχετικά με την έκβαση των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα, οδήγησαν το καταναλωτικό κοινό (επιχειρήσεις και ιδιώτες) σε ασφυκτικό περιορισμό των αγορών και σε αναβολή των, ήδη πενιχρών και διστακτικών, επενδυτικών δραστηριοτήτων, με συνέπεια τη ραγδαία πτώση της οικονομικής δραστηριότητας και, κατ’ επέκταση, και του τζίρου των επιχειρήσεων (μικρών και μεγάλων). Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., τον Ιούλιο 2015 παρατηρήθηκε μεσοσταθμική μείωση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων στην Ελλάδα περί το 48%.

Το μεγαλύτερο όμως, πρόβλημα που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι η αδυναμία εισαγωγής εμπορευμάτων, καθώς μετά την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων, ακόμα και οι λιγοστές εκείνες επιχειρήσεις που είχαν δυνατότητες πίστωσης ως προς τις συναλλαγές τους με τους προμηθευτές του εξωτερικού, αντιμετώπισαν την απαίτηση των τελευταίων για αποπληρωμή των εμπορευμάτων τοις μετρητοίς, με την εκτέλεση της παραγγελίας τους ή ακόμη και προκαταβολικά! Πρέπει δηλαδή, μια ελληνική επιχείρηση, προκειμένου να μπορέσει να εισαγάγει εμπορεύματα, να εξοφλήσει το σύνολο της παραγγελίας της ευθύς εξ αρχής, πριν καν τα εμπορεύματα αυτά, σταλούν από τη χώρα παραγωγής στην Ελλάδα!!! Οι κεφαλαιακοί, όμως, περιορισμοί καθιστούν εξαιρετικά δύσκολή αυτήν την προοπτική.

Τη στιγμή που μιλάμε, το συνολικό όριο των επιτρεπόμενων εμβασμάτων εκτός Ελλάδας που έχει οριστεί από την ελληνική κυβέρνηση είναι το εξαιρετικά περιορισμένο ποσό των 5 εκ. ευρώ ανά ημέρα και ανά τράπεζα για το σύνολο των επιχειρήσεων. Το συντριπτικό δε ποσοστό αυτού του ποσού (περί το 60% σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους) κατευθύνεται σε πληρωμές των απολύτως αναγκαίων για μια κοινωνία αγαθών, δηλαδή τροφίμων, φαρμάκων και καυσίμων, με αποτέλεσμα όλα τα υπόλοιπα, δευτερεύοντα ίσως, αλλά επίσης σημαντικά αγαθά, να εισάγονται στη χώρα σε πολύ περιορισμένες ποσότητες και με σημαντικές καθυστερήσεις. Και αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι η ελληνική οικονομία είναι μια αμιγώς εισαγωγική οικονομία, στο σύνολο σχεδόν των προϊόντων και πρώτων υλών που χρησιμοποιεί, εύκολα αντιλαμβάνεται ακόμη και ο πλέον αισιόδοξος, ότι οι ελλείψεις, που ήδη εφανίζονται σιγά σιγά, σύντομα θα γενικευθούν και πολλά αγαθά, η ύπαρξη των οποίων θεωρείται δεδομένη σε κάθε ανεπτυγμένη κοινωνία, στην ελληνική κοινωνία θα είναι δυσεύρετα.

Τέλος, πρέπει να επισημανθεί το εξής: πολλά ελληνικά προϊόντα κατασκευάζονται ή αποτελούνται από εισαγόμενες πρώτες ύλες, που, αν εκλείψουν, δεν θα μπορούν και αυτά να παραχθούν. Αν μάλιστα λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι κάποια από αυτά, όχι μόνο διατίθενται στην εσωτερική αγορά, αλλά εξάγονται στο εξωτερικό, αντιλαμβανόμαστε ότι άλλη μία πηγή εσόδων για την πολύπαθη ελληνική οικονομία κινδυνεύει να στερέψει.

Και αν για κάποιους όλα αυτά είναι τεχνοκρατικές υπερβολές, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στις επιχειρήσεις δουλεύουν άνθρωποι. Άνθρωποι που ζουν με το φόβο της ανεργίας και την αγωνία αν θα έχουν δουλειά τον επόμενο μήνα.

Η κατάσταση είναι δύσκολη. Εύλογα λοιπόν, αναρωτιέται κάποιος: τώρα τι; Τι πρέπει να γίνει; Τι μπορεί να γίνει; Υπάρχει λύση; Λοιπόν, λύση υπάρχει…

Κατ’ αρχάς, όταν μιλάμε για λύση, μιλάμε πάντα και μόνο για λύση στον πυρήνα της Ε.Ε. και με εθνικό νόμισμα το ευρώ. Οτιδήποτε άλλο είναι ουτοπία που οδηγεί στην καταστροφή. Η επίτευξη συμφωνίας με τους εταίρους και η ψήφισή της τελικά από το Ελληνικό Κοινοβούλιο μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να λειτουργήσει λυτρωτικά για τις ελληνικές επιχειρήσεις και φυσικά για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Το νέο (αριστερό) μνημόνιο, μολονότι έχει έντονα φοροεισπρακτικό χαρακτήρα (γεγονός που αποτελεί επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης), χαρακτηρίζεται εντούτοις και από πάρα πολλά θετικά στοιχεία, ακολουθώντας τη γραμμή των παλαιότερων μνημονίων. Στοιχεία που, αν εφαρμοστούν σωστά, μπορούν να βοηθήσουν την οικονομία να ανασάνει και, εν τέλει, να οδηγηθεί στην πολυπόθητη ανάπτυξη.

Η περιώνυμη εργαλειοθήκη του Ο.Ο.Σ.Α. αποτελεί, εν προκειμένω, χαρακτηριστικό παράδειγμα. Περιέχει πάρα πολλές καινοτόμες ιδέες (π.χ. άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, απλούστευση των διαδικασιών ίδρυσης μια εταιρίας, απλούστευση της διαδικασίας νέων επενδύσεων), οι οποίες πρέπει να εφαρμοστούν, όχι μόνο διότι τούτο είναι υποχρεωτικό στα πλαίσια της συμφωνίας, αλλά και διότι η εφαρμογή τους θα οδηγήσει στον εξορθολογισμό των στρεβλώσεων που εμφανίζονται στην ελληνική αγορά. Δε μένει παρά να δούμε σε τι βαθμό και πόσο γρήγορα η ελληνική κυβέρνηση θα εφαρμόσει τις καινοτόμες αυτές ιδέες.

Επίσης, η αναχρηματοδότηση των τραπεζών μέσω ELA με 10 δις άμεσα και 15 δις επιπλέον μέχρι το τέλος του 2015, θα βοηθήσει στη σταθεροποίησή τους και θα επιτρέψει την σταδιακή αποκλιμάκωση των κεφαλαιακών ελέγχων και, σε βάθος χρόνου, τη σταδιακή χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων. Δυστυχώς, όμως, ως προελέχθη, οι κεφαλαιακοί έλεγχοι, παρά τα ευχολόγια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, δεν πρόκειται να αρθούν σύντομα. Το μέλημα, λοιπόν, της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η καλύτερη διαχείριση τη ρευστότητας που θα αποκτήσουν οι τράπεζες μετά την ανακεφαλαιοποίηση.

Από τα ως άνω καθίσταται, θεωρώ, σαφές ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις, που πραγματικά στενάζουν, πρέπει επιτέλους, να βοηθηθούν από την ελληνική κυβέρνηση και να μην αποτελούν μόνο την εύκολη και δεδομένη πηγή είσπραξης φόρων και εισφορών. Ένα πολύ σημαντικό βήμα για τη διευκόλυνσή τους θα ήταν η αύξηση του εξαιρετικά περιορισμένου ορίου πληρωμών προς το εξωτερικό, σταδιακά και συνεχώς, μέχρι την πλήρη απελευθέρωση των εμβασμάτων. Η αύξηση αυτή θα πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα της Κυβέρνησης, αν χρειαστεί, ακόμα και σε βάρος της ανάλογης αύξησης του ορίου των αναλήψεων από τραπεζικούς λογαριασμούς ιδιωτών. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αποτελούν την πλέον σημαντική πηγή παραγωγής πλούτου στη χώρα. Εάν αυτές βοηθηθούν, τότε θα βοηθηθεί και το Κράτος, μέσω της είσπραξης των αναλογούντων φόρων, αλλά και η κοινωνία ολόκληρη, μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας, που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη. Ενδεικτικά, αξίζει να αναφερθεί ότι, λόγω της προαναφερθείσας δραματικής μείωσης του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων κατά τον μήνα Ιούλιο 2015, το ελληνικό Κράτος στερήθηκε, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., περίπου 570 εκ. ευρώ από έμμεσους φόρους. Η επίδειξη κρατικής μέριμνας προς τις επιχειρήσεις θα πρέπει, επιτέλους, να πάψει να αποτελεί ταμπού και να καταλάβουν όλοι οι αρμόδιοι ότι αυτές είναι που θα δώσουν πνοή στην αιμορραγούσα ελληνική οικονομία.

Είναι γεγονός πως η εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας προς το τραπεζικό σύστημα είναι αυτή τη στιγμή στο ναδίρ και σίγουρα η ανάκτηση αυτής είναι έργο επίπονο, που απαιτεί προσπάθεια, σοβαρότητα και συνέπεια, στοιχεία που, δυστυχώς, το πρώτο εξάμηνο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ εξέλιπαν.

Επιτέλους, η κυβέρνηση πρέπει να πραγματώσει το μοναδικό της καθήκον: να ασκήσει, έστω και την ύστατη αυτή στιγμή, εκτελεστική εξουσία, όπως υπαγορεύουν τα α. 82 επ. του Συντάγματος, που καθορίζουν και την αποστολή της. Επίτέλους, πρέπει ο Πρωθυπουργός, Κύριος Αλέξης Τσίπρας, που την υπογραφή του φέρει η πράξη επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων (κι ας ισχυρίζονται, πεισματικά, κάποιοι ότι αυτοί επιβλήθηκαν δήθεν από τους Ευρωπαίους εταίρους και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ως οφείλει, κάτοχος ων του δεύτερου τη τάξει πολιτειακού αξιώματος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Επιτέλους, πρέπει οι Κυρίες και Κύριοι Υπουργοί, με ή χωρίς γραβάτες, να κυβερνήσουν έργω και ουκέτι μύθω! Είναι το μοναδικό που τους ζητάει ο, πάντα ευκολόπιστος και πάντα προδομένος, ελληνικός λαός…

Αρτέμης Ν. Κρητικός,

Οικονομολόγος- Ιδιωτικός Υπάλληλος